Endometrioza inaczej heterotopowa lokalizacja błony śluzowej jamy macicy to uciążliwe i bolesne schorzenie, które zgodnie z szacunkami dotyka jedną na dziesięć Polek. U kobiet z regularną miesiączką endometrium, czyli śluzówka jamy macicy narasta przez trzy tygodnie, aby następnie naturalnie złuszczyć się w trakcie trwania miesiączki. Jednak u niektórych kobiet dochodzi do zaburzenia, w którym część komórek endometrium wraz z krwią miesiączkową przedostaje się poza obręb jej właściwej lokalizacji, czyli jamy macicy głównie w okolice jajowodów, a następnie przez nie do jajników, otrzewnej, jelit, a nawet ścian pęcherza moczowego pozostając tam na zawsze.
Zjawisko to określane jest mianem wędrującej śluzówkzi macicy, czyli właśnie endometriozy. Endometrioza to choroba rozwijająca się latami, która w większości przypadków wiąże się z uciążliwymi dolegliwościami bólowymi, które nasilają się głównie przed miesiączką i w trakcie jej trwania, a na schorzenie to cierpią głównie kobiety w wieku rozrodczym i nastolatki. Chorobę najczęściej diagnozuje się u kobiet w wieku 20 – 40 lat, jednak ostatnio coraz więcej przypadków stwierdza się także u pań w okresie pokwitania, a wystąpić może również o kobiet w wieku pomenopauzalnym.
Skontaktuj się z Indywidualnym Opiekunem Pacjenta
Masz dodatkowe pytania, chciałbyś dowiedzieć się więcej o metodzie robotycznej, o przebiegu leczenia lub schorzeniach jakich dotyczy? Jesteśmy do Twojej dyspozycji, umówimy konsultację ze specjalistą w naszym szpitalu.
Endometrioza – objawy
Endometrioza to schorzenie, które często wiąże się z uciążliwymi dolegliwościami bólowymi lokalizującymi się w różnych miejscach, które nasilają się głównie przed miesiączką i w trakcie jej trwania. U pacjentek dotkniętych endometriozą często występują również bolesne, długie i obfite miesiączki oraz dolegliwości bólowe w trakcie stosunku, podczas oddawania stolca lub po wypróżnieniu jak również symptomy przypominające zapalenie pęcherza moczowego. Objawy bólowe są efektem tworzenia się zrostów i guzków w wyniku przewlekłego stanu zapalnego lub są konsekwencją naciekania włókien nerwowych oraz odkładania się składników morfotycznych krwi w ogniskach endometriozy. Dolegliwości bólowe mają bardzo szerokie spectrum i mogą występować w postaci bólów ostrych, przewlekłych, którym dodatkowo może towarzyszyć uczucie pieczenia lub drętwienia, jak również przeczulica skórna. Objawy towarzyszące endometriozie, pacjentkom dotkniętym tą chorobą znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie przyczyniając się do obniżenia jakości ich życia i powstania zaburzeń w strefie seksualnej a nawet społecznej. Co prawda w początkowej fazie rozwoju choroby dolegliwości bólowe pojawiają się głównie w okresie miesiączki jednak wraz z progresem choroby mogą występować nieprzerwanie.
Endometrioza w wielu przypadkach jest także przyczyną problemów zajścia w ciąże lub nawet niepłodności, a zgodnie z szacunkami połowa kobiet lecząca się z powodu niepłodności choruje właśnie na endometriozę. Endometrioza to postępująca choroba, której nieleczenie może w konsekwencji być przyczyną pojawienia się nieodwracalnych zmian anatomicznych a nawet destrukcji niektórych narządów wewnętrznych.
Endometrioza – diagnostyka
Endometrioza daje szereg niespecyficznych dolegliwości. Nieliczne są ośrodki w Polsce specjalizujące się w diagnostyce i leczeniu endometriozy. Czas oczekiwania na diagnozę w Polsce wynosi ok. 10 lat od momentu wystąpienia pierwszych objawów. Dzieje się tak ponieważ u części pacjentek choroba ta nie daje żadnych objawów, niektóre z nich diagnozowane są przypadkiem np. podczas wykonywania badań w kierunku trudności z zajściem w ciążę, zbyt często lekceważony jest również ból towarzyszący miesiączce zgłaszany przez pacjentki. Bolesne miesiączkowanie zgodnie z powszechną opinią w wielu przypadkach traktowane jest swoista „uroda” pacjentki i wielokrotnie objaw ten bagatelizowany jest przez lekarzy, którzy traktują go jako objaw fizjologiczny nie wymagający wdrażania pogłębionej diagnostyki.
Z uwagi na szerokie spectrum dolegliwości towarzyszących endometriozie pacjentki często szukają pomocy u lekarzy innych specjalizacji niż ginekolog np. u chirurga, gastroenterologa, czy urologa. Niezależnie od tego podstawą właściwej i skutecznej diagnostyki endometriozy jest konsultacja u ginekologa połączona z badaniem ginekologicznym obejmującym również USG. Ultrasonografia dopochwowa pozwala jedynie wykryć postać endometriozy przebiegającą z powstawaniem torbieli endometrialnych, dlatego ważnym narzędziem diagnostycznym jest także USG transrektalne, które wykonywane jest u pacjentek zgłaszających objawy ze strony jelit. W rozszerzonej diagnostyce endometriozy wykorzystuje się również inne badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa, czy rezonans magnetyczny, które pozwalają na ocenę rozległości choroby, zwłaszcza w przypadku endometriozy pozaotrzewnowej. Do diagnozowania endometriozy stosuje się również laparoskopię, której głównym zadaniem jest uzyskanie wycinka, który następnie przekazywany jest do badania histopatologicznego a jego dodatni wynik jednoznacznie potwierdza diagnozę. W diagnostyce endometriozy bardzo rzadko używane są badania z krwi takie jak białko CA-125, ponieważ badanie to nie jest specyficzne dla tego schorzenia, a jego podwyższone wartości charakteryzują różne stany kliniczne w tym raka jajnika, co często niepotrzebnie budzi niepokój pacjentek, którym jest ono zlecane.
Endometrioza w wielu przypadkach jest także przyczyną problemów zajścia w ciąże lub nawet niepłodności, a zgodnie z szacunkami połowa kobiet lecząca się z powodu niepłodności choruje właśnie na endometriozę. Endometrioza to postępująca choroba, której nieleczenie może w konsekwencji być przyczyną pojawienia się nieodwracalnych zmian anatomicznych a nawet destrukcji niektórych narządów wewnętrznych.
Endometrioza – diagnostyka
Endometrioza to choroba, która daje szereg niespecyficznych dolegliwości dlatego też czas oczekiwania na diagnozę w Polsce wynosi ok. 10 lat od momentu wystąpienia pierwszych objawów. Dzieje się tak ponieważ u części pacjentek choroba ta nie daje żadnych objawów, niektóre z nich diagnozowane są przypadkiem np. podczas wykonywania badań w kierunku trudności z zajściem w ciążę jak również lekceważony jest przez lekarzy ból towarzyszący miesiączce zgłaszany przez pacjentki. Bolesne miesiączkowanie zgodnie z powszechną opinią w wielu przypadkach traktowane jest swoista „uroda” pacjentki i wielokrotnie objaw ten bagatelizowany jest przez lekarzy, którzy traktują go jako objaw fizjologiczny nie wymagający wdrażania pogłębionej diagnostyki.
Z uwagi na szerokie spectrum dolegliwości towarzyszących endometriozie pacjentki często szukają pomocy u lekarzy innych specjalizacji niż ginekolog np. u chirurga, gastroenterologa, czy urologa. Niezależnie od tego podstawą właściwej i skutecznej diagnostyki endometriozy jest konsultacja u ginekologa połączona z badaniem ginekologicznym obejmującym również USG dopochwowe i wziernikowanie dróg rodnych. Ultrasonografia dopochwowa pozwala jedynie wykryć postać endometriozy przebiegającą z powstawaniem torbieli endometrialnych dlatego ważnym narzędziem diagnostycznym jest także USG transrektalne, które wykonywane jest u pacjentek zgłaszających objawy ze strony jelit. W rozszerzonej diagnostyce endometriozy wykorzystuje się również inne badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa, czy rezonans magnetyczny, które pozwalają na ocenę rozległości choroby, zwłaszcza w przypadku endometriozy pozaotrzewnowej. Do diagnozowania endometriozy stosuje się również laparoskopię, której głównym zadaniem jest uzyskanie wycinka, który następnie przekazywany jest do badania histopatologicznego a jego dodatni wynik jednoznacznie potwierdza diagnozę. W diagnostyce endometriozy bardzo rzadko używane są badania z krwi takie jak białko CA-125 ponieważ badanie to nie jest specyficzne dla tego schorzenia, a jego podwyższone wartości charakteryzują różne stany kliniczne w tym raka jajnika, co często niepotrzebnie budzi niepokój pacjentek, którym jest ono zlecane.
Endometrioza – leczenie
Warto pamiętać, że endometrioza to skomplikowana choroba, której skuteczne leczenie wymaga dobrej znajomości patofizjologii choroby oraz jej naturalnego przebiegu z tego też powodu wybór formy terapeutycznej powinien być zindywidualizowany w zależności od wieku pacjentki, jej planów zdrowotno-prokreacyjnych oraz zgłaszanych przez nią dolegliwości.
W leczeniu endometriozy zastosowanie ma terapia farmakologiczna lub leczenie chirurgiczne. Leczenie farmakologiczne ma na celu zahamowanie wzrostu śluzówki macicy oraz ognisk endometriozy a w przypadku kiedy nie przynosi ono oczekiwanych rezultatów rekomenduje się przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego.
W Centrum Leczenia Endometriozy Szpitala na Klinach zajmujemy się operacyjnym leczeniem endometriozy. Z uwagi na szerokie spectrum dolegliwości jakie daje endometrioza oraz różne lokalizacje jej ognisk w leczeniu pacjentek bierze udział interdyscyplinarny zespół doświadczonych lekarzy, w skład, którego wchodzą ginekolog, urolog oraz chirurg.. „Złotym standardem” w chirurgicznym leczeniu endometriozy są zabiegi minimalnie inwazyjne. Istnieją dwa minimalnie inwazyjne podejścia: chirurgia laparoskopowa i chirurgia wspomagana robotem. Oba są wykonywane przez kilka małych nacięć w jamie brzusznej.
Chirurgiczne leczenie endometriozy to operacja wymagająca szczególnej precyzji. Szpital na Klinach specjalizuje się w operacyjnym leczeniu endometriozy z wykorzystaniem robota.
Podczas operacji edometriozy za pomocą systemu robotycznego chirurg siedzi przy konsoli obok pacjentki i operuje za pomocą maleńkich, w pełni nadgarstkowych instrumentów.
W zabiegach robotycznych lekarz ma do dyspozycji kamerę pozwalającą uzyskać obraz nawet w dziesięciokrotnym powiększeniu, w jakości HD full HD. Każdy ruch ręki wykonywany przez chirurga jest przekładany przez system robotyczny w czasie rzeczywistym na ruchy zminiaturyzowanych narzędzi wprowadzonych do wnętrza ciała pacjentki. Precyzja zabiegu pozwala na dokładne usunięcie ognisk endometriozy i resekcję zmian, które mają struktury głęboko naciekające w obrębię jelit, pęcherza moczowego czy moczowodów.
Operacja wykonana przy użyciu robota dodatkowo – w porównaniu z pozostałymi metodami – w sposób statystycznie istotny redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia zrostów pooperacyjnych, co jest zawsze dodatkową korzyścią dla pacjentki w kontekście niepłodności.
Ważną zaletą chirurgii robotycznej jest również ergonomia pracy lekarza, pozwalająca ograniczyć zmęczenie. Ma to znaczenie zwłaszcza w skomplikowanych wielogodzinnych zabiegach.