Histerektomia robotyczna – zabieg wykonywany w Szpitalu na Klinach w Krakowie

Wskazania do zabiegu histerektomii

Wskazania do histerektomii to między innymi choroba nowotworowa w postaci raka szyjki lub trzonu macicy, stany przednowotworowe czy rosnące mięśniaki. Wśród objawów, które powinny zaniepokoić kobietę i skłonić ją do niezwłocznego umówienia się na wizytę u specjalisty są:

• długotrwałe i nawracające krwawienia
• krwawienia międzymiesiączkowe
• obfite i bolesne miesiączki
• ból podczas stosunku

Należy pamiętać jednak, że wyżej wymienione objawy nie muszą świadczyć o chorobie nowotworowej oraz że każda z kobiet nie powinna zapominać o regularnych,  corocznych wizytach profilaktycznych u ginekologa oraz cytologii.

Na czym polega zabieg usunięcia macicy?

Histerektomia radykalna polega na wycięciu macicy, górnej części pochwy oraz najbliższych węzłów chłonnych. Metoda tradycyjna opiera się na wprowadzeniu kobiety w narkozę, a następnie otwarciu jamy brzusznej pacjentki. W Szpitalu na Klinach w Krakowie operacje ginekologiczne wykonywane są przy użyciu robota, a co się z tym wiąże – rezygnuje się z otwarcia jamy brzusznej i wprowadza narzędzia laparoskopowe przez małe nacięcia skóry w okolicy pępka. Ze zrobotyzowaną techniką leczenia wiąże się mnóstwo zalet, chociażby minimalizacja utraty krwi oraz skrócony okres rekonwalescencji.

Operacje ginekologiczne

Robot to nowoczesne urządzenie niezastąpione w wykonywaniu precyzyjnych operacji takich jak usunięcie raka prostaty czy radykalne wycięcie macicy. Jego działanie opiera się na zrobotyzowanej laparoskopii, czyli wprowadzaniu instrumentów chirurgicznych przez niewielkie nacięcie jamy brzusznej, bez jej całkowitego otwierania. Małoinwazyjne operacje ginekologiczne możliwe są dzięki specyficznej budowie robota, składającego się z:

• konsoli z manetkami – układ sterowniczy, przy którym zasiada i którym posługuje się chirurg, minimalizuje ewentualne drżenie rąk oraz amortyzuje jego nagłe ruchy, co dodatkowo wpływa na dużą dokładność oraz bezpieczeństwo przeprowadzanych operacji;
• czterech ramion zakończonych narzędziami chirurgicznymi EndoWrist oraz kamery – na końcu trzech ramion znajdują się instrumenty imitujące ruchy człowieka, mogące przecinać, zszywać czy chociażby manipulować tkankami, czwarte ramię zakończone jest kamerą endoskopową;
• układu wizyjnego, umożliwiającego obserwację trójwymiarowego obrazu w niemal dwudziestokrotnym powiększeniu, który z kolei przesyłany do stanowiska chirurga, pozbawiany jest wszelkich szumów czy zakłóceń.

Konstrukcja tej rewolucyjnej maszyny zaprojektowanej przez amerykańską firmę Intuitive Surgical pozwala na wykonanie niezwykle precyzyjnych, a także skomplikowanych zabiegów na najbardziej ukrwionych narządach wewnętrznych. 

Zalety wykorzystania robota

Korzyści z przeprowadzania operacji ginekologicznych z wykorzystaniem robota w Szpitalu na Klinach,w porównaniu do histerektomii tradycyjnej, jest niezaprzeczalnie więcej. Główną zaletą jest to, że nie otwiera się jamy brzusznej pacjentki, lecz wprowadza instrumenty chirurgiczne przez niewielkie nacięcia. To z kolei minimalizuje utratę krwi, zmniejsza ból pooperacyjny, skraca pobyt w szpitalu, umożliwia szybszy powrót do zdrowia, a co ważne dla kobiet – nie pozostawia dużych i nieestetycznych blizn. Korzyści z histerektomii robotycznej są zauważalne nie tylko dla pacjentek, ale i dla chirurgów onkologów. Wśród zalet należy wymienić wysoką precyzję wykonywanego zabiegu usunięcia macicy, możliwą dzięki nowoczesnej kamerze wizyjnej przesyłającej dokładny, trójwymiarowy i dwudziestokrotnie powiększony obraz narządów wewnętrznych. Poza tym za pomocą niwelowania drżenia rąk oraz kompensowania gwałtownych ruchów chirurg onkolog może w pełni skupić się na skomplikowanej operacji przeprowadzanej na silnie unaczynionych narządach. Nowoczesna technologia w postaci rewolucyjnego robota to nowe możliwości leczenia, które docenią nie tylko pacjenci, ale i specjaliści.

Opis zabiegu histerektomii

Histerektomia przy użyciu robota polega na umieszczeniu w ciele pacjentki czterech trokarów, w środku których znajdą się instrumenty chirurgiczne oraz kamera endoskopowa. Podczas całego zabiegu, robotem steruje wykwalifikowany chirurg, siedząc przy specjalnie zaprojektowanym siedzisku, wyposażonym w manetki oraz obserwując trójwymiarową i powiększoną wizję z kamery endoskopowej. Radykalne usunięcie macicy przeprowadzane jest w znieczuleniu ogólnym i trwa około 120 do 240 minut. Po histerektomii kobiety przebywają w krakowskim Szpitalu na Klinach pod okiem specjalistów, dochodzą do zdrowia.

Histerektomia – jak się przygotować?

Przed zabiegiem wycięcia macicy pacjentka przechodzi szereg badań zleconych przez lekarza specjalistę – na ich podstawie podejmuje się decyzję o hospitalizacji. Jeżeli badania były przeprowadzane w innej placówce, należy dostarczyć je na minimum 7 dni przed wyznaczonym terminem histerektomii. Pacjentki skierowane na zabieg usunięcia macicy przyjmowane są dzień przed planowaną datą zabiegu chirurgicznego. Przygotowanie do operacji histerektomii obejmuje spożycie posiłków do godziny 18:00 oraz przyjęcie płynów do godziny 24:00 w dniu poprzedzającym zabieg, natomiast w dniu wyznaczonej histerektomii zabrania się jedzenia i picia. Ponadto z pomocą pielęgniarki kobiety powinny wykonać niezbędną higienę, w skład której wchodzi ogolenie okolic intymnych czy dezynfekcja.

Pacjentka, przebywając w Szpitalu na Klinach w Krakowie zarówno przed, w trakcie, jak i po histerektomii objęta jest opieką takich specjalistów jak:

• lekarz anestezjolog
• psychoonkolog
• fizjoterapeuta
• dietetyk

Szczegółowych informacji o tym, jak przygotować się do histerektomii oraz zaleceń indywidualnie dopasowanych do zdrowia pacjentki udzieli specjalista.

Przebieg zabiegu chirurgicznego usunięcia macicy

Jeszcze przed wykonaniem histerektomii przy użyciu robota, pacjentka informowana jest zarówno o licznych zaletach metody robotycznej, jak i ewentualnych, lecz bardzo rzadkich powikłaniach. Następnie, pod stałą opieką anestezjologa zostaje wprowadzana w znieczulenie ogólne, po czym na nadgarstku operowanej personel medyczny umieszcza wenflon, aby na bieżąco, drogą dożylną podawać leki, a w pęcherzu moczowym umiejscawia cewnik odprowadzający mocz. Kolejno wykwalifikowany operator robota poprzez niewielkie nacięcia wprowadza do jamy brzusznej instrumenty chirurgiczne oraz dwutlenek węgla. Specjalista z poziomu konsoli z najwyższą precyzją steruje  narzędziami oraz kamerą endoskopową, stopniowo oddzielając macicę od pozostałych tkanek. Odseparowany narząd wyprowadza poprzez wzierniki laparoskopowe lub drogą przezpochwową. W trakcie histerektomii koagulowane są naczynia krwionośne, co zapobiega nadmiernej utracie krwi  oraz przyspiesza proces gojenia rany. System EndoWrist naśladujący ruchy ludzkich rąk przy jednoczesnym, minimalnym inwazyjnym sposobie operacji pozwala przeprowadzić niezwykle dokładne i skomplikowane zabiegi ginekologiczne. Dotatkowo w naszej placówce stosujemy metodę TMMR, która oprócz niskiej inwazyjności cechuje się tym, że operator oprócz anatomii bierze także pod uwagę rozwój embrionalny. Wiemy, że tkanka nowotworowa rozprzestrzenia się właśnie zgodnie z tym rozwojem. Pozwala to z jednej strony na oszczędzenie narządów sąsiednich takich jak np. pęcherz moczowy, a także oszczędzenie nerwów    co zapobiega wielu przykrym dla pacjentki problemom związanym z funkcjonowaniem pęcherza moczowego. Po operacji robotycznej metodą TMMR możliwa jest również rezygnacja z naświetlania, które jest standardem leczenia po operacjach klasycznych. Naświetlanie może jednak powodować poważne skutki uboczne, zakłócać funkcję pęcherza, ale także funkcje seksualne. Operacja TMMR daje pacjentce szansę na te same wyniki leczenia w przypadku nowotworów szyjki macicy, jak operacja klasyczna jednak bez typowych dla tych procedur obciążeń i poważnych skutków ubocznych.  Po histerektomii w krakowskim Szpitalu na Klinach pacjentka, pod opieką zespołu specjalistów, przechodzi kilkudniowy okres hospitalizacji.

Powikłania śródoperacyjne

Histerektomia radykalna to poważny zabieg ginekologiczny i podobnie jak w przypadku nawet najmniejszej ingerencji w ciało pacjenta, niesie ze sobą ryzyko powikłań. Aby je zminimalizować, kobiety obejmowane są opieką specjalistów, a znieczulenie ogólne podawane jest pod okiem doświadczonego lekarza anestezjologa. Ponadto pacjentka przygotowująca się do histerektomii powinna powiadomić ginekologa o przebytych chorobach, bieżących dolegliwościach, zwłaszcza tych układu krążeniowego oraz przyjmowanych lekach. Wśród możliwych, lecz rzadko pojawiających się powikłań śródzabiegowych wymienia się: konieczność otwarcia jamy brzusznej na skutek wystąpienia krwotoku śródoperacyjnego, uszkodzenie pęcherza moczowego, jelita cienkiego czy grubego, a także powikłania związane ze znieczuleniem takie jak: udar mózgu lub zawał serca.

Powikłania pozabiegowe

Komplikacje pozabiegowe mogą wystąpić w przypadku niewłaściwego pielęgnowania rany pooperacyjnej czy nieprzestrzegania zasad rekonwalescencji. Od tego, czy pojawią się powikłania po zabiegu histerektomii radykalnej, zależy także stopień zaawansowania schorzenia. Aby zminimalizować ryzyko powikłań pozabiegowych, należy rzetelnie wypełniać zalecenia specjalistów, a w razie zaobserwowania niepokojących objawów, od razu zgłosić je personelowi medycznemu. Wśród powikłań pozabiegowych wymienia się: wystąpienie przetoki, zaburzenia czynności pęcherza moczowego czy zakażenie rany pooperacyjnej.