Rak nerki – klasyfikacja

Leczenia raka nerki wymaga postawienia ścisłej diagnozy, a najskuteczniejszą metodą jest chirurgiczne usunięcie guza. Aby móc zaplanować właściwy rodzaj i zakres leczenia konieczne jest ustalenie stopnia zaawansowania nowotworu oraz jego budowy mikroskopowej. Te oba parametry opisywane są za pomocą specjalnych klasyfikacji wśród których różnicuje się:

1. Podtyp histologiczny raka nerki, który pozwala na ustalenie z jakiego rodzaju komórek jest zbudowany nowotwór. Oceny podtypu histologicznego dokonuje się na podstawie pobranego materiału do badania histopatologicznego, a na podstawie wyniku tego badania wyróżnia się:
   • raka jasnokomórkowego, który jest najczęstszym podtypem histologicznym raka nerkowokomórkowego albowiem stanowi 70–75% wszystkich przypadków. Nazwa raka jasnokomórkowego pochodzi od żółtego zabarwienia komórek nowotworowych, co jest skutkiem odkładania się w nich tłuszczów i glikogenu
   • raka brodawkowatego, który jest drugim pod względem częstości podtypem histologicznym raka nerkowokomórkowego i stwierdza się go w ok. 10% wszystkich przypadków nowotworów złośliwych nerki. Charakterystyczne dla raka brodawkowatego jest tworzenie dwustronnych, wieloogniskowych zmian nowotworowych lub jego jednoczasowe występowanie w obu nerkach. Guzy mają najczęściej postać litą lub lito-torbielowatą zabarwioną na kolor  czerwono-brązowy, a w mikroskopowym obrazie  widoczne są charakterystyczne brodawkowate struktury, które tworzą ogniska wapnienia i martwicy.
   • raka chromofobowego, który występuje w  ok. 5% przypadków raka nerki i charakteryzuje się niskim indeksem mitotycznym, co w praktyce oznacza, że jego komórki dzielą się w sposób bardzo wolny przez co nowotwór ten rzadko daje przerzuty. W obrazie makroskopowym uwidacznia się dobrze odgraniczone guzy zabarwione na kolor beżowy. 
   • inne, rzadsze podtypy histologiczne raka nerki takie jak rak z cewek zbiorczych, rak rdzeniasty oraz śluzowy, jak również transformacje mięsakowate – stanowią pozostałe 5% przypadków złośliwych guzów nerki.
2. Stopień zaawansowania choroby nowotworowej, który makluczowe znaczenie dla oceny rokowania u danego pacjenta i którego oceny dokonuje się  wg klasyfikacji TNM, zgodnie z którą:
   • T – oznacza wielkość guza pierwotnego:
     • T0 – nie stwierdza się guza pierwotnego
     • T1 – guz jest wielkości mniejszej niż 7cm i  ograniczony jest do miąższu jednej nerki
     • T2 – guz jest wielkości większej niż 7cm  i ograniczony do miąższu jednej nerki
     • T3 – guz znajduje się w świetle dużych żył lub nacieka tkankę tłuszczową okołonerkową, ale nie nacieka nadnercza ani nie przekracza powięzi Georty (błony otaczającej nerkę)
     • T4 – guz nacieka powięź Georty
   • N – oznacza zajęcie węzłów chłonnych:
     • N0 – nie stwierdza się przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych
     • N1 – stwierdza się obecność przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych
   • M – obecność przerzutów odległych (do innych narządów):
     • M0 – stwierdza się brak przerzutów odległych
     • M1 – stwierdza się obecność przerzutów odległych