Jakie są przczyny otyłości?

Otyłość jest chorobą, którą obserwujemy u wielu osób, praktycznie w każdym wieku. Według WHO otyłość jest problemem, pojawiającym się o osób dorosłych z BMI≥30. Nadwaga dotyczy tych osób, których BMI≥25. W przypadku dzieci w wieku do 5 lat o otyłości i nadwadze możemy mówić, analizując relację ich masy ciała do wzrostu. U dzieci starszych, do 19. roku życia bazują one na relacji BMI i wieku.

Nawyki żywieniowe i styl życia

Chcąc lepiej poznać czynniki ryzyka wystąpienia otyłości, należy uwzględnić m.in. interakcje, jakie zachodzą między czynnikami środowiskowymi, genetycznymi i epigenetycznymi.  Jednocześnie konieczne jest uwzględnienie codziennych nawyków i stylu życia. Nie bez znaczenia jest też stres, który niekiedy jest stresem przewlekłym. Bardzo dużym problemem jest ponadto łatwy dostęp do wysoko przetworzonej żywności.

Przyczyną otyłości jest m.in. spożywanie w nadmiarze kalorycznych przekąsek, wśród których największą popularnością cieszą się chipsy. Ryzyko jej wystąpienia zwiększa też jedzenie fast-food’ów oraz picie napojów z wysoką zawartością cukru.

Niezwykle trudne do opanowanie jest „leczenie” stresu słodyczami. Ta tendencja występuje u wielu osób, które są narażone na nadmierny stres lub muszą zmierzyć się z trudną dla siebie sytuacją.

Są osoby, które zdecydowanie unikają ruchu i aktywności fizycznej. Jako formę odpoczynku i relaksu wybierają oglądanie telewizji i grę na komputerze, rezygnując ze spacerów na świeżym powietrzu. Sprzyja to rozwojowi otyłości, ponieważ kalorie dostarczone do organizmu odkładają się, nie są spalane.  

Nawyki żywieniowe rodziców, a otyłość u dzieci

To, jaki styl życia prowadzisz i jak odżywiałaś się w okresie przedprokreacyjnym, ale też prokreacyjnym, ma wpływ na metabolizm Twoich dzieci. Zarówno niedobór, jak też nadmiar składników pokarmowych w życiu płodowym skutkuje modyfikacją procesów hormonalnych i metabolicznych. Mają one znaczący wpływ na funkcjonowanie organizmu w późniejszym okresie jego życia. Tak zaprogramowany metabolizm doprowadza niekiedy do rozwoju chorób związanych z układem sercowo-naczyniowym i metabolizmem.

Zaburzenia w układzie nerwowym

Na mikrobiom Twojego przewodu pokarmowego wpływ mają też neurohormony, które są wydzielane w centralnym układzie nerwowym. Decydują one w pewnym stopniu o predyspozycjach do otyłości. Jego przyczyną mogą być więc zaburzenia psychologiczne. Dotyczy to m.in. potrzeby poczucia bezpieczeństwa, miłości, zainteresowania czy przyjaźni. W takich przypadkach dochodzi niekiedy do niekontrolowanego jedzenia. Spożywamy więcej kalorii, a także wybieramy niezdrowe przekąski. Do rozwoju otyłości przyczyniają się też czynniki jatrogenne. Dotyczą one interwencji medycznych, a więc m.in. przyjmowania leków.

Problem otyłości w Polsce i na świecie

Otyłość ma bardzo skomplikowaną i rozbudowaną patogenezę. Powinniśmy ją utożsamiać ze spożywaniem dużej ilości kalorii i niezdrowych posiłków, małą aktywnością fizyczną i wysoko przetworzonymi produktami. Nie są to jednak jedyne czynniki, które wpływają na rozwój tej choroby. Otyłość trzeba traktować jako bardziej rozbudowany proces, będący następstwem interakcji wielu czynników i elementów składowych. Z tą dolegliwością zmagają się również osoby, posiadające specjalistyczną wiedzę dotyczącą odżywiania, jak np. dietetycy czy psychologowie. Są takie przypadki, kiedy zapobieganie rozwojowi choroby jest niemożliwe.

Otyłość jest problemem nasilającym się u dzieci. Problem nadwagi i otyłości dotyczy już 10% młodych ludzi na świecie, jak wynika z danych WHO. Niepokojące jest również to, że dzieci w Polsce tyją najszybciej spośród wszystkich europejskich krajów. Statystyki wskazują, że już 18% 11- i 12-latków ma nadwagę, a ponad 3% osób w tej grupie wiekowej zmaga się z otyłością. Otyłość u dzieci ma swoje skutki w życiu dorosłym. Zapobieganie oraz leczenie otyłości przed 13. rokiem życia zmniejsza ryzyko wystąpienia problemów z wagą w życiu dorosłym. W przeciwnym razie aż 80% z nich będzie zmagało się z nadwagą lub otyłością.

Dzieci otyłe są też narażone na większe ryzyko wystąpienia problemów psychicznych, niż jest to u ich rówieśników, nie mających kłopotów z wagą. Dotyczy to m.in. zaburzeń zachowania oraz niskiej samooceny, ale też odrzucenia i braku akceptacji przez środowisko rówieśnicze. Problem ten nasila się wraz z wiekiem, u nastolatków jest większy, niż u dzieci w pierwszych latach szkoły podstawowej.

Dzieci powinny być więc edukowane w zakresie otyłości, jak jej zapobiegać, co ma wpływ na jej wystąpienie, jak się prawidłowo odżywiać i dlaczego aktywność fizyczna jest tak ważna. Otyłość na świecie jest obecnie problemem tak bardzo nasilonym, że nigdy wcześnie niej obserwowano tak złej sytuacji.