5 mitów na temat raka endometrium

Przyjęcie wiadomości o rozpoznaniu choroby nowotworowej jest niesamowicie trudnym wydarzeniem w życiu każdej pacjentki, a pytania o to co było powodem jej zachorowania, jak dalej będzie wyglądało jej życie, jakie jest dostępne leczenie i jakich skutków może się po nim spodziewać nieustannie powracają. Mimo to pacjentki często nie zwracają się ponownie do lekarza, aby rozwiać swoje wątpliwości. Rak endometrium (rak trzonu macicy) to wciąż narastający problem w Polsce, co roku ponad 6,6 tysięcy Polek otrzymuje diagnozę tego nowotworu i niestety zachorowalność i śmiertelność z powodu tej choroby nie przestają rosnąć. W dzisiejszym artykule postaramy się obalić 5 mitów dotyczących czynników predysponujących do rozwoju raka trzonu macicy oraz dostępnych metod leczenia operacyjnego. Naszym ekspertem w tej dziedzinie jest dr n. med. Maciej Olszewski, specjalista ginekologii onkologicznej, który zajmuje się leczeniem zabiegowym nowotworów ginekologicznych, wykorzystując techniki o małoinwazyjne, między innymi system robotyczny.

MIT 1: Na raka endometrium chorują tylko starsze panie

Według statystyk szczyt zachorowań na raka trzonu macicy przypada na wiek 55 – 64 lata. Większość pacjentek z tą diagnozą to kobiety po menopauzie, jednak rak endometrium spotykany jest także u młodszych pań. W tej grupie występuje on jednak zdecydowanie rzadziej, a kobiety w wieku poniżej 40 lat stanowią jedynie od 2 do 14% wszystkich przypadków zachorowań na ten nowotwór. Najczęściej zgłaszanym objawem raka błony śluzowej macicy są niewłaściwe krwawienia z dróg rodnych oraz krwawienia pojawiające się po menopauzie. Do rozwoju nowotworu predysponują takie czynniki jak otyłość, nadciśnienie tętnicze oraz cukrzyca. Obecnie obserwuje się częstsze występowanie tych chorób cywilizacyjnych u coraz młodszych kobiet, dlatego pacjentki w wieku rozrodczym mogą być także narażone na zachorowanie na raka trzonu macicy.

MIT 2: Mój styl życia jest zdrowy, więc raczej nie grozi mi nowotwór

Niewielka aktywność ruchowa lub jej całkowity brak na co dzień skutkuje rozwojem otyłości oraz zachorowaniem na cukrzycę czy nadciśnienie tętnicze, które stanowią istotne problemy zdrowotne społeczeństw krajów cywilizowanych. Niestosowanie zasad zdrowego odżywiania oraz brak aktywności fizycznej odpowiadają za mniej więcej 40% wszystkich zachorowań na choroby onkologiczne. Należy jednak mieć na uwadze, że znaczna część rozpoznań stawiana jest u kobiet z obciążonym wywiadem rodzinnym w kierunku nowotworów czy ze stwierdzonymi zaburzeniami genetycznymi. Niemniej jednak prowadzenie zdrowego trybu życia oraz zminimalizowanie wpływu wspomnianych czynników modyfikowalnych pozwala obniżyć ryzyko rozwoju raka endometrium.

MIT 3: Nie mogę być chora na raka trzonu macicy, jeśli mam prawidłowe wyniki cytologii

Obecnie rak trzonu macicy nie ma dedykowanego badania profilaktycznego. Jednym z ważniejszych narzędzi w diagnostyce tego nowotworu jest badanie ultrasonograficzne transwaginalne, które powinno być przeprowadzane co roku. Umożliwia ono pomiar grubości śluzówki macicy, na którą wpływ ma okres życia kobiety oraz u miesiączkujących pań także faza cyklu menstruacyjnego. Stwierdzenie niewłaściwej grubości endometrium podczas badania jest wskazaniem do przeprowadzenia procedury diagnostycznej, podczas której z jamy macicy pobierany jest materiał do badania patomorfologicznego.

Natomiast cytologia to badanie wykonywane w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy. Ginekolog pobiera specjalną szczoteczką wymaz z zewnętrznego ujścia kanału i tarczy szyjki macicy. Materiał zawierający komórki nabłonka poddaje się utrwaleniu na szkiełku mikroskopowym lub w płynie, jeśli wykonywana jest cytologia płynna (LBC). Badanie cytologiczne nie umożliwia diagnostyki raka endometrium, ponieważ pobrana próbka nie zawiera komórek z wnętrza jamy macicy.

MIT 4: Przyjmowanie doustnej antykoncepcji podwyższa ryzyko rozwoju raka endometrium

W trakcie badań o charakterze prospektywnym dowiedziono, że dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne (oparte na bazie estrogenów i progesteronu) obniżają ryzyko rozwoju raka trzonu macicy oraz raka jajnika. Dane te uzyskały potwierdzenie w badaniu przeprowadzonym na dużej grupie pacjentek (250 tysięcy kobiet) na Uniwersytecie w Uppsali, które doczekało się publikacji w czasopiśmie medycznym AACR Cancer Research Journal. Ponadto naukowcy wykazali, że działanie ochronne utrzymywało się nawet 35 lat po zaprzestaniu stosowania doustnej antykoncepcji.

MIT 5: Małoinwazyjna chirurgia raka endometrium jest zarezerwowana tylko dla szczupłych kobiet

Nieprawda. Techniki małoinwazyjne umożliwiają uzyskanie jedynie niewielkich rozmiarów ran pooperacyjnych, a to jest szczególnie istotne w przypadku pacjentek z otyłością, u których duże rany pozostawione w wyniku operacji metodą klasyczną bardzo często trudno się goją. Zabieg z zastosowaniem robota jest zatem możliwym do zastosowania rozwiązaniem również u kobiet zmagających się z otyłością. Wymaga jedynie pięciu niewielkich, 8-10 mm nacięć skóry. Oprócz tego system robotyczny zapewnia wysokiej rozdzielczości jakość obrazowania pola operacyjnego dzięki możliwości aż 10-krotnego powiększenia oraz zastosowania miniaturowych narzędzi chirurgicznych, które odwzorowują zakres ruchu dłoni operatora. Precyzja, jaką gwarantuje robot, warunkuje radykalne usunięcie nieprawidłowych zmian. Co więcej, pacjentki chore na raka endometrium, które zmagają się także z otyłością, nie są narażone na częste w tej grupie powikłania takie jak trudno gojące się rany czy pooperacyjne przepukliny brzuszne.