Przepuklina pachwinowa – jakie mogą być konsekwencje odwlekania leczenia operacyjnego?

Przepuklina to często spotykane schorzenie poddawane rutynowym zabiegom. Terminem przepukliny określamy sytuację, gdy na skutek ubytku w powłokach ciała, następuje przemieszczenie narządów na zewnątrz. Podstawę leczenia przepukliny stanowi zabieg operacyjny. Operację wykonuje się kilkoma sposobami, w tym często w sposób otwarty z dużym cięciem, dłuższą hospitalizacją i rekonwalescencją pooperacyjną. Nowoczesną alternatywę stanowią zabiegi małoinwazyjne, w tym procedury laparoskopowe i z wykorzystaniem robotów chirurgicznych, które pozwalają uzyskać zadowalające efekty kosmetyczne, skrócić okres rekonwalescencji, między innymi dzięki niewielkim cięciom powłok. Jednak nie wszyscy chorzy mogą skorzystać z tych technik. Wybór metody leczenia zależy od stanu zdrowia pacjenta, jego wieku, sprawności oraz opinii lekarza.

Czym jest przepuklina pachwinowa?

Osłabienie powłok brzusznych, mięśni brzucha to główna przyczyna powstania przepukliny. Czynnikami predysponującymi do takiego stanu są otyłość, przerost gruczołu krokowego, palenie papierosów  oraz wymagające ćwiczenia mięśni brzucha. Pojawienie się przepukliny można zaobserwować również w sytuacjach związanych ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas intensywnego wysiłku fizycznego, dźwigania ciężkich rzeczy, ćwiczeń bez odpowiedniej rozgrzewki oraz w wyniku przewlekłego kaszlu, kichania czy silnego parcia na stolec. 

Wśród przepuklin brzusznych najczęściej występują przepukliny pachwinowe, na które szczególnie narażeni są panowie, są aż 7 razy częściej spotykane u mężczyzn niż u kobiet. Objawiają się jako miękkie uwypuklenie zawierające przemieszczone z naturalnego położenia pętle jelita lub otrzewną. 

Zabieg – jedyna skuteczna metoda leczenia przepukliny pachwinowej

Początkowo przepuklina pachwinowa może być niewielka i bezobjawowa, na tym etapie nie ma wskazania do pilnej operacji, jednak nie można oczekiwać, że sama zniknie. Należy poddawać ją systematycznym kontrolom u lekarza, a gdy zacznie się powiększać lub dawać objawy, konieczne jest przeprowadzenie operacji, aby zapobiec komplikacjom. 

Jakie mogą być konsekwencje odwlekania operacji?

Nieleczona przepuklina pachwinowa obarczona jest ryzykiem poważnych powikłań. Najistotniejszym jest uwięźnięcie, czyli przedostanie się pętli jelita do wnętrza worka przepuklinowego i brak możliwości jego odprowadzenia. Jest to wskazanie do operacji w trybie pilnym, ponieważ jelito staje się niedrożne, dopływ krwi ograniczony, a to jest już stan zagrożenia życia.

Niebezpieczeństwo związane z uwięźnięciem jelita 

Opóźniona interwencja chirurgiczna w przypadku uwięźniętej przepukliny pachwinowej obarczona jest ryzykiem niedokrwienia jelita, martwicy, zapalenia otrzewnej lub wstrząsu septycznego, może nawet skończyć się zgonem pacjenta. Zabieg ze wskazań nagłych wiąże się z wyższym ryzykiem powikłań okołooperacyjnych, a u osób zagrożonych infekcją wszczepienie specjalnej siatki chirurgicznej może okazać się niemożliwe. Ponadto konieczne jest usunięcie zmienionego martwiczo fragmentu jelita, aby ratować życie pacjenta. Operacja zaplanowana jest zatem znacznie korzystniejszym rozwiązaniem.

Jakie mogą być powikłania operacji przepukliny pachwinowej?

Operacje przepukliny pachwinowej przeprowadzone na czas i bez komplikacji mają bardzo niewielkie ryzyko zgonu, jedynie 1:10 000. Bardzo rzadko obserwuje się ciężkie powikłania po zabiegu, są one spotykane przy przepuklinach o dużych rozmiarach lub trudnych do zaopatrzenia. Obrzęk w okolicy pachwiny, a u mężczyzn w pobliżu jąder, występuje u 1-2% chorych.

W przeszłości przepukliny pachwinowe były zwykle operowane metodą otwartą bez użycia siatek, co wiązało się z nawrotami przepukliny u ok. 10-15% pacjentów. Obecnie dzięki zabiegom laparoskopowym i zrobotyzowanym ryzyko nawrotu wynosi tylko 1%. Według profesora Tomasza Roguli z NEO Hospital pooperacyjne nawracające przepukliny to problem głównie pacjentów z otyłością, cukrzycą, schorzeniami autoimmunologicznymi oraz palących papierosy, u których powłoki brzuszne są osłabione, gorzej ukrwione i mogą sprawiać trudności podczas szycia.

Jak przebiega operacja przepukliny pachwinowej?

Cała procedura trwa zwykle 1,5 godziny i przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym z intubacją pacjenta. Chirurg odprowadza worek przepuklinowy z powrotem do jamy brzusznej i zaopatruje wrota, przez które uprzednio wydostała się przepuklina.

Szpital na Klinach oferuje pacjentom operacje metodą laparoskopową lub zrobotyzowaną, w których dostęp do przepukliny uzyskiwany jest poprzez wytworzenie przestrzeni roboczej z użyciem gazu lub balonu wprowadzonego między powłoki brzuszne. To umożliwia operatorowi szycie oraz umieszczenie specjalnej siatki wzmacniającej miejsce ubytku, a asysta robota zwiększa precyzję wykonywanych czynności. Używane siatki przyczepiają się od wewnątrz do powłok brzusznych na zasadzie rzepu, co zmniejsza ryzyko ich przesunięcia, jednocześnie ograniczając dolegliwości bólowe, które były częstym problemem przy mocowaniu za pomocą klipsów. Dostępne są siatki trójwymiarowe, które idealnie dopasowują się do anatomii operowanej okolicy oraz siatki biologiczne, przydatne u pacjentów, u których istnieje ryzyko zakażenia miejsca operacji lub gdy jest ono już zainfekowane.

Czy leczenie zabiegowe przepukliny pachwinowej pozwala na pełny powrót do zdrowia?

Dzięki zmniejszeniu rozległości operacji, dolegliwości bólowych oraz minimalizacji utraty krwi zabiegi laparoskopowe i z asystą robota oferują chorym krótszy okres hospitalizacji oraz całkowitej rekonwalescencji. Pacjenci wracają po zabiegu do domu tego samego lub kolejnego dnia, a ewentualne powikłania są znacznie rzadziej spotykane po zastosowaniu technik małoinwazyjnych niż po operacjach klasycznych.

Zdarza się, że procedura z użyciem robota chirurgicznego jest jedyną możliwością skutecznego zaopatrzenia przepuklin pachwinowych wymagających umieszczenia i przymocowania syntetycznej siatki od strony wnętrza jamy brzusznej. Można ją wprowadzić poprzez jedynie niewielkie cięcia (1-2 cm) i przymocować szwami, a niewielkich rozmiarów narzędzia, które zakresem ruchów odwzorowują ruchy ludzkich dłoni, sprawiają, że przeprowadzenie tej procedury jest znacznie łatwiejsze niż w technice laparoskopowej czy operacji klasycznej. Dzięki optymalnemu ułożeniu siatki od wewnątrz fizjologiczne ciśnienie w jamie brzusznej, które wcześniej przyczyniło się do przemieszczenia worka przepuklinowego, przytwierdza ją do wrót przepukliny.

Pooperacyjny okres rekonwalescencji

Hospitalizacja po operacji trwa 1 dzień, rekomendowane jest wczesne rozpoczęcie wstawania i chodzenia, chory może pić, zjeść lekkostrawny posiłek, a jeśli nie zgłasza dolegliwości bólowych może opuścić szpital.

W pierwszym tygodniu od zabiegu zalecane jest ograniczenie wysiłku fizycznego. Niewskazane jest bieganie, jazda rowerem ani dźwiganie przedmiotów o wadze powyżej 3 kg. Brak jest konkretnych zaleceń dietetycznych. Na tym etapie odczuwalny może być jeszcze niewielki dyskomfort w pachwinie. W przypadku zastosowania siatki podczas zabiegu, pacjent może wrócić do codziennej aktywności, ćwiczeń 5-6 dni po zabiegu. Powinien także zgłosić się na kontrolę do lekarza pod koniec tygodnia od operacji.

2 tygodnie po operacji pacjenci operowani metodą laparoskopową lub zrobotyzowaną nie mają już żadnych dolegliwości, a blizny po zabiegu są niewidoczne, dzięki stosowanym zamiast szwów w Szpitalu na Klinach klejom do zaopatrzenia 1-centymetrowych ran.

Miesiąc od zabiegu

Ograniczenie wysiłku fizycznego zalecane jest przez 6 tygodni od operacji przepuklin nawrotowych lub wymagającym szycia powłok brzucha, należy unikać silnego napinania mięśni brzucha i co najważniejsze, nie podnosić przedmiotów o wadze ponad 7 kg.

3 miesiące od operacji 

Poddane operacji tkanki są już w pełni zagojone, nawet po skomplikowanych zabiegach czy operacjach metodą otwartą. Pacjenci są całkowicie sprawni.