Profilaktyka raka jelita grubego

Nowotwór jelita grubego może przez wiele lat rozwijać się bezobjawowo, a gdy da już o sobie znać – szanse na całkowity powrót do zdrowia mogą, w porównaniu do wczesnej diagnozy, znacznie zmaleć. Dlatego tak dużą wagę powinno się przywiązywać do profilaktyki raka jelita grubego. Jak powinna wyglądać i co się na nią składa?

Profilaktyka raka jelita grubego

Nowotwór jelita grubego rozwija się w obrębie okrężnicy, w zgięciu esiczo-odbytniczym i odbytnicy. Może rozwijać się nawet kilkanaście lat nie dając początkowo żadnych niepokojących objawów. Początkiem raka jelita grubego są niewielkie polipy, które powstają ze zmutowanych komórek nabłonka jelita grubego. Występują u większość ludzi. Większość polipów pozostaje w niezmienionej postaci, a czasem nawet znika.  Jednak w niektórych mogą zachodzić mutacje, może nastąpić rozrost co powoduje powstanie nowotworu. Część polipów może okazać się łagodną zmianą w formie gruczolaków – dzięki ich wczesnemu wykryciu i usunięciu można zapobiec przekształceniu się ich w inwazyjny nowotwór. Stąd też tak istotna jest profilaktyka raka jelita grubego.

Jak wygląda prewencja w przypadku nowotworu jelita grubego?

Opiera się przede wszystkim na badaniach przesiewowych, podczas których możliwe jest wykrycie łagodnych zmian w postaci gruczolaków oraz nowotworów we wczesnym stadium zaawansowania.

Istnieją dwie strategie postępowania profilaktycznego. Pierwsza to wykonywanie u osób po 50 roku życia raz w roku testu na krew utajoną w kale – wynik pozytywny jest wskazaniem do wykonywania kolonoskopii.

Druga strategia to endoskopia, a dokładnie sigmoidoskopia wykonywana raz na 5 lat, a także kolonoskopia raz na 10 lat. Kolonoskopia dodatkowo pełni funkcje terapeutyczne ponieważ w trakcie badania można usuwać polipy, które w przyszłości mogły przekształcić się w nowotwór – dzięki temu pozwala zapobiec rozwojowi raka jelita grubego nawet w 90 procentach.

Kto znajduje się w grupie ryzyka?

Osoby, które ukończyły 50 rok życia powinny raz na 10 lat badać się metodą kolonoskopową. Natomiast osoby, u których w rodzinie wykryto nowotwór jelita grubego, powinny przywiązać szczególną wagę do profilaktyki nowotworu jelita grubego i wykonywać kolonoskopię częściej aby móc wyłapać ewentualne zmiany. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się także osoby narażone na czynniki środowiskowe czy cywilizacyjne takie jak nadwaga, złe nawyki żywieniowe, niedostateczna aktywność fizyczna, palenie tytoniu czy nadmierne spożywanie alkoholu.

Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania?

Badania profilaktyczne warto wesprzeć także zmianą nawyków, mogących wpływać na zachorowanie na raka jelita grubego. Do złych przyzwyczajeń należy między innymi niedostateczna aktywność fizyczna, z którą często wiąże się nieprawidłowa masa ciała, a z tą z kolei nierzadko idzie w parze niezdrowe odżywianie. Ponadto wpływ na zachorowanie na nowotwór mają palenie tytoniu oraz nadmierne spożywanie alkoholu. Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, warto wzbogacić swoją dietę o błonnik, warzywa i owoce i jednocześnie ograniczyć spożywanie tłuszczów nasyconych czy czerwonego mięsa. Warto także regularnie podejmować aktywności fizyczne, wykazujące pozytywny wpływ na regularność wypróżnień i prawidłową pracę jelit, a przede wszystkim – zrezygnować palenia tytoniu oraz nadmiernego spożywania alkoholu.